Combinatieteelt in de moestuin: goede en slechte buren

Heb je wel eens iets gezaaid, maar geeft het niet het verwachte resultaat? Mogelijk heb je gewassen naast elkaar gezet, die slechte buren zijn en elkaar tegenwerken. Door het kiezen van de juiste gewascombinaties kun je meer uit jouw moestuin halen. Natuurlijk helpen we daar graag bij! Lees daarom in dit artikel meer over combinatieteelt en hoe je ermee aan de slag gaat.
 

> Bestel onze biologische zaden
 

Wat is combinatieteelt?

Bij combinatieteelt of ook wel mengcultuur, gewascombinaties of mixed cropping genoemd, teel je verschillende gewassen vlak naast of door elkaar heen. Op deze manier profiteer je van de gunstige invloed die verschillende gewassen op elkaar hebben. Er zijn verschillende manieren waarop je een combinatieteelt kan aanpakken. Je kunt groenten in dezelfde rij afwisselen of rijen van dezelfde groenten afwisselen met elkaar. Ook is het een goed idee om langs de rand of op een hoekje bepaalde planten te plaatsen, waar geurstoffen vanaf komen die specifieke insecten afweren.
 

De voordelen van combinatieteelt

Bij het maken van je moestuinplan, is het aan te raden rekening te houden met gewassen die een positieve invloed op elkaar hebben. In de natuur staan verschillende planten ook door elkaar en met combinatieteelt boots je dat na. Deze teeltmethode heeft verschillende voordelen, namelijk:

• Het voorkomt bepaalde aantastingen
• Meer opbrengst op een kleiner oppervlakte door beter grondgebruik
• Meer fotosynthese door optimaal gebruik van lichtinval
• Groenten groeien beter

Vooral bij een wat kleinere tuin is combinatieteelt goed toe te passen. Het is een natuurlijke manier om planten gezond te houden en ze elkaar een handje te laten helpen om ongedierte te bestrijden.
 

Hoe werkt combinatieteelt?

Elk gewas heeft een eigen blad- en wortelsysteem en maakt op een karakteristieke wijze gebruik van voedingsstoffen, water en licht. Planten kunnen elkaar positief beïnvloeden en dat bepaal je aan de hand van de volgende factoren:

1. Bodemgebruik

Laat planten niet met elkaar concurreren, maar houd rekening met hoe ze zich wortelen. Plaats een diep wortelende plant naast een oppervlakkig wortelende soort. Een voorbeeld hiervan is witlof naast sla. Zo benut je de voedingsstoffen en watervoorraad van alle bodemlagen op een efficiënte manier.

2. Grootte

Voldoende licht is essentieel om een gewas goed te laten groeien. Teel daarom planten met grote bladeren die dicht tegen de grond staan, naast planten met kleinere bladeren hogerop. Zo benut je alle lichtinval en groeien de gewassen sneller.

3. Insecten aantrekken en weren

Verschillende soorten planten bij en naast elkaar trekken meer soorten insecten aan dan een blok van hetzelfde gewas. Het risico op een plaag wordt zo minder groot. Er zijn insecten die andere ongewenste soorten afremmen. Wortels zijn bijvoorbeeld gevoelig voor de wortelvlieg. Dit insect houdt niet van de geur van uien en daarom is het aan te raden wortel en ui naast elkaar te telen.

4. Voedingsstoffen

De voorkeur voor bepaalde voedingsstoffen verschilt per plant. De een houdt juist van lekker veel stikstof, de andere heeft liever kalium. Door deze gewassen bij elkaar te zetten, benut je de voedingsstoffen beter en droogt de grond minder snel uit.
 

Goede en slechte combinaties

Om te bepalen welke gewassen goed naast elkaar kunnen staan, is het belangrijk te kijken naar de bemestingsbehoefte en om rekening te houden met de vruchtwisseling. Voorbeelden van geschikte combinaties zijn:

• Aardbei – sla, spinazie
• Aardbei – prei, selderij 
• (Knol)selderij – prei
• Knoflook – wortel, tomaten
• Komkommer – mais, bonen, erwt
• Sla – prei
• Snijbiet – radijs, rammenas
• Tomaten - Afrikaantjes
• Ui – rode biet
• Witlof – kropsla, stokbonen
• Wortel – ui

Een combinatie met kruiden werkt over het algemeen altijd goed. Een slechte combinatie die vaak voorkomt is erwt en boon. Deze kunnen uiteraard beide geteeld worden in de moestuin, maar zet ze alleen niet naast elkaar.
 

Meer weten over combinatieteelt?

Houd bij het plannen van je moestuin naast vruchtwisseling dus ook rekening met een goede combinatie van gewassen. Trek niet te snel conclusies als een oogst mislukt of juist heel succesvol is geweest. Er zijn altijd verschillende factoren in het spel. Variatie en afwisseling is overigens altijd beter dan grote vakken met dezelfde gewassen. Voor meer informatie over combinatieteelt verwijzen we je naar het Handboek Ecologisch Tuinieren van uitgeverij Velt.